ABD Başkanı Donald Trump'ın Kurtuluş Günü olarak nitelendirdiği ve neredeyse tüm dünya ülkelerine gümrük vergisini artırmasının ardından ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı, karşılıklı gümrük vergisi artışlarıyla şiddetlendi.
ABD, Çin'den ithal edilen elektrikli araçlara yüzde 100, yarı iletken ve güneş panellerine yüzde 50ye varan oranlarda vergi uygularken, Çin de misilleme olarak ABD ürünlerine yüzde 125e kadar vergi koydu.
ABD'nin bazı ürünlerde yüzde 145e kadar yükselttiği vergiler, küresel ticaret dengelerini sarstı.
Bu yüksek oranlar, iki ülke arasında müzakereleri gündeme getirdi.
Ayrıca vergilerin daha da yükselebileceğine dair açıklamalar da yapıldı.
KRİTİK GÖRÜŞMELER BAŞLIYOR
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greerın bu hafta İsviçrede Çinli yetkililerle önemli görüşmeler gerçekleştireceği bildirildi.
Hazine Bakanlığından yapılan resmi açıklamada, Bakan Bessentin İsviçreye gideceği ve ziyareti sırasında Çinin ekonomik konulardaki baş temsilcisiyle bir araya geleceği belirtildi.
Bessent, görüşmeye ilişkin, Uluslararası ekonomik sistemi, ABDnin çıkarlarına daha iyi hizmet edecek şekilde yeniden dengelemeye çalışırken verimli görüşmeler yapmayı sabırsızlıkla bekliyorum değerlendirmesinde bulundu.
ABD Ticaret Temsilciliğinden (USTR) yapılan açıklamada ise Temsilci Greerın da bu hafta içinde İsviçrenin Cenevre kentine gideceği ve Çinli mevkidaşıyla bir araya gelerek ticaret konularını ele alacağı kaydedildi.
DOLAR ENDEKSİ VE PARİTE DURUMU
Görüşmelerin gerçekleştiği bu günlerde küresel piyasalarda dolar endeksinin seyri de dikkat çekiyor.
Dolar endeksi (DXY), 2025 yılı başında 109,256 seviyesindeyken yıl içinde yüzde 8,39 değer kaybederek 100,088 seviyesine kadar düştü.
Endeksin yıl başındaki seviyesine geri dönmesi için yüzde 9,16 artış göstermesi gerekiyor.
Dolar/Euro paritesi ise yıla 0,9654 ile başlarken, şu anda yüzde 8,26 düşüşle 0,8856 seviyesinde seyrediyor.
Bu parite en son 19 Eylül 2022 tarihinde 1,03 seviyesine kadar yükselmiş ABD Doları Eurodan pahalı gelmişti.
TCMB'YE ZORLUK YARATACAK
Uzmanlar, görüşme sonrası yapılacak olumlu açıklamaların veya ticaret ilişkilerde yaşanabilecek bazı gelişmelerin dolara değer kazandırabileceğini belirtiyor.
Süreç doğrultusunda dolar endeksinde ve dolar Euro paritesindeki durum tekrar yılbaşı ile benzer seviyelere gelirse 38,64 olan dolar/TL kurunun 42,17 seviyesine kadar yükselebilir hatta bu seviye de aşılabilir.
Ayrıca Türkiye'nin diğer ülkelerle yaptığı ticarette ithalat ve ihracat için kullanılan yabancı para birimleri oranında Euro ihracatta, dolar ise ithalatta öne çıkıyor.
Türkiye'nin yaptığı dış satımda Avrupa'nın payı hesaba katıldığında dolar Euro paritesinde yukarı yönlü bozulma dış ticaret açığının daha da büyümesine neden olacaktır.
Dolar endeksi (DXY) ABD dolarının altı büyük para birimi (Euro, Japon Yeni, İngiliz Sterlini, Kanada Doları, İsveç Kronu ve İsviçre Frangı) karşısındaki değerini ölçen bir göstergedir.
